Lekcje muzyki: poznajcie trójkę klasyków wiedeńskich

Home / Aktualności / Lekcje muzyki: poznajcie trójkę klasyków wiedeńskich
Treść wiadomości
----

Joseph Haydn (ur. 31 marca 1732 w Rohrau w Austrii, zm. 31 maja 1809 w Wiedniu) – austriacki kompozytor klasycyzmu, najstarszy z tzw. trzech klasyków wiedeńskich, obok Wolfganga Amadeusza Mozarta i Ludwiga van Beethovena.

Joseph Haydn był jednym z głównych przedstawicieli muzyki klasycystycznej oraz jednym z tych, którzy zdefiniowali główne formy muzyczne tej epoki. Był jednym z 12 dzieci wiejskiego cieśli Mathiasa (Mateusza) i Anny Marii Koller. Muzykalny i obdarzony pięknym głosem, od 1738 roku uczył się muzyki w Hainburgu, gdzie został dostrzeżony przez dyrygenta chóru przy katedrze św. Szczepana w Wiedniu. Tam kształcił się w grze na skrzypcach i fortepianie. Około 1748 lub 1749 roku po przejściu mutacji musiał opuścić chór i zaczął zarobkować jako muzyk w Wiedniu. Haydn pozostawił po sobie olbrzymią liczbę dzieł, z których wiele weszło na stałe do kanonu muzyki poważnej. Komponował symfonie, opery , koncerty, oratoria, msze.

Wolfgang Amadeusz Mozart, ur. 27 stycznia 1756 w Salzburgu, /Austria/ zm. 5 grudnia 1791 w Wiedniu) – austriacki (czasem też spotyka się określenie niemiecki) kompozytor i wirtuoz gry na instrumentach klawiszowych, którego twórczość związana była głównie z austriackim Wiedniem. Uznawany za jednego z najwybitniejszych i najważniejszych twórców w historii muzyki. Geniusz muzyczny Mozarta ujawnił się już w wieku trzech lat. Przysłuchując się, jak starsza o 5 lat siostra, gra na klawesynie, zaczął poprawnie powtarzać grane przez nią dźwięki. Ojciec dzieci, Leopold, był cenionym skrzypkiem, kompozytorem i pedagogiem, autorem znanej w Europie szkoły gry na skrzypcach. Od razu rozpoznał u syna wielki talent i umiejętnie go rozwijał. Mały Mozart występował przed wszystkimi wielkimi tego świata, wszędzie budził zachwyt, zarówno jako pianista czy skrzypek, jak i kompozytor. Niestety, był to również czas straconego dzieciństwa i przede wszystkim ciągłych chorób — kilka razy otarł się o śmierć.

Pierwsze lata pobytu w Wiedniu były udane. Już w 1781 r. Mozart dostał propozycję napisania opery, dużo koncertował, udzielał lekcji, bywał w wielu znakomitych domach, poznał możnych przyjaciół i swoją przyszłą żonę — Konstancję Weber, z którą stanął na ślubnym kobiercu w lecie 1782 r. Początkowo sukces artystyczny szedł w parze z finansowym, ale z każdym rokiem pogarszała się sytuacja materialna Mozarta, przede wszystkim jednak z powodu rozrzutności, a nie braku dochodów. Generalnie jednak ani kłopoty finansowe, ani rodzinne (choroba żony, śmierć czwórki dzieci) nie wpływały na twórczość kompozytorską, która była naprawdę imponująca.

Mozart swój pierwszy utwór napisał jako 5-latek, symfonię skomponował w wieku lat 8, zaś operę — 12. Piętnastoletni młodzieniec miał na swoim koncie ponad 100 utworów! Tego impetu twórczego nie stracił przez całe życie. Pisał prosto z głowy, bez prób i poprawek, pozostawiając po sobie olbrzymie dzieło — prawie 700 utworów, których pełne nagranie to ok. 180 płyt CD.

Mozart słynął z niespotykanej muzycznej pamięci, a do historii przeszedł jego wyczyn, gdy jako 14-latek po jednokrotnym wysłuchaniu zanotował 9-głosowe Miserere Allegriego, którego partytura była pilnie strzeżoną tajemnicą.

Nie wiemy, co było przyczyną śmierci Mozarta — wszystkich koncepcji jest ok. 120. Najbardziej prawdopodobne to ostra gorączka reumatyczna, zapalenie nerek, włośnica lub zakażenie paciorkowcem, zaś najmniej prawdopodobne jest to, że — jak głosi romantyczna legenda — został otruty przez Antonia Salieriego.

Pisał opery, symfonie, koncerty solowe i fortepianowe, oraz inne instrumenty, utwory religijne,

Spojrzenie na postać i muzykę Mozarta należy do najbardziej złożonych zjawisk w historii muzyki, a wokół jego osoby narosło wiele legend i kontrowersji. Wielu ludziom trudno wyobrazić sobie jak człowiek, który przeżył zaledwie 35 lat, zdołał napisać bez mała 700 utworów. Legendy, jakie narosły wokół osoby Mozarta uczyniły go postacią atrakcyjną dla literatury, a potem filmu. Chętnie opowiadano, że Mozart komponował słynne Requiem z myślą o własnej śmierci. Inna legenda głosiła jakoby Mozart miał być zamordowany.

Ludwig van Beethoven ur. 15-17 grudnia 1770 w Bonn, zm. 26 marca 1827 w Wiedniu – kompozytor i pianista niemiecki, ostatni z tzw. klasyków wiedeńskich a zarazem prekursor romantyzmu w muzyce, uznawany za jednego z największych twórców muzycznych wszech czasów.

Urodzony w Bonn, na terenie dzisiejszych Niemiec, już w młodości przeniósł się do Wiednia, gdzie rychło uzyskał reputację pianisty wirtuoza, a następnie wybitnego kompozytora. Mimo że około 25 roku życia zaczął tracić słuch, okazał wielką siłę duchai nie zaprzestał tworzenia (do czasu również wykonywania) swoich dzieł, nawet w okresie całkowitej głuchoty.

W historii muzyki stanowi centralną postać pogranicza klasycyzmu i romantyzmu. Jego twórczość wytyczyła kierunek rozwoju muzyki na cały XIX wiek. Światową popularność Beethoven zawdzięcza przede wszystkim swym dziewięciu symfoniom, choć równie przełomowe było znaczenie jego sonat i wariacji fortepianowych oraz muzyki kameralnej, przede wszystkim kwartetów smyczkowych. Muzyka Beethovena łączy intensywność uczuć z doskonałością formy, wyraża się w niej apoteoza wolności i godności jednostki, woli życia, heroizmu, zmagań z losem oraz radości i powszechnego braterstwa.

Jego przodkowie byli katolickimi rolnikami z terenów dzisiejszej Belgii („van” przed nazwiskiem nie oznacza, jak niemieckie von, rodowodu szlacheckiego, lecz jest typowym członem pospolitych nazwisk niderlandzkich. Muzyczne zdolności Ludwiga ujawniły się bardzo wcześnie, w wieku ok. 4 lat toteż ojciec Johann zapragnął uczynić z niego cudowne dziecko, podobne młodemu W.A. Mozartowi; nie miał jednak wystarczająco dużo wiedzy, talentu ani cierpliwości, by zrealizować to zamierzenie, a i geniusz jego syna rozwijał się wolniej niż u Mozarta. Ponadto Johann nadużywał alkoholu nierzadko zachowywał się agresywnie w stosunku do żony i dzieci (w późniejszych latach Beethoven nigdy o nim nie wspominał, podczas gdy matkę darzył ogromną miłością, a jej portret zawsze stał na jego biurku). I choć to pod kierunkiem ojca chłopiec rozpoczął karierę pianisty w wieku 7 lat (pierwszy koncert dał w Kolonii, to już niebawem Johann począł wynajmować synowi lepszych nauczycieli.

W okresie 1796-1798, u szczytu wirtuozowskiej sławy, wystąpiły u Beethovena pierwsze objawy głuchoty. Zrazu sądził, że jest to niedyspozycja przejściowa, z czasem jednak zdał sobie sprawę, że głuchnie nieodwracalnie. Jak pisał, postępująca choroba doprowadziła go niemal do samobójstwa: „Jedyna rzecz, jaka mnie powstrzymywała, to moja sztuka. Naprawdę bowiem wydawało mi się niemożliwe opuścić ten świat, zanim stworzę wszystkie dzieła, które czuję, że muszę skomponować” Po kilku latach heroicznych zmagań z kalectwem, Beethoven został w końcu zmuszony do całkowitej rezygnacji z występów publicznych i poświęcenia się wyłącznie pracy kompozytorskiej. Te tragiczne przeżycia wycisnęły głębokie piętno na jego twórczości, afirmującej bohaterstwo, siłę ducha i wolę życia pomimo cierpienia. Kompozytor na dobre przezwyciężył „otarł się o śmierć i jednocześnie, paradoksalnie, odkrył życie na nowo. Ludwig van Beethoven zmarł późnym popołudniem 26 marca 1827 roku. Podobno nad Wiedniem w czasie jego śmierci rozpętała się ogromna burza…

Proszę o wysłuchanie dowolnego utworu każdego z kompozytorów. Pozdrawiam serdecznie – Marek Dziok

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *